1. Uluslararası İletim Sistemi
Avrupa İletim Sistemi Operatörleri Ağı (European Network of Transmission System) olan ENTSO-E; 2009 yılında, enerji arz güvenliğini arttırmak amacıyla Avrupa Birliği ülkeleri tarafından, şebeke entegrasyonu ile ortak bir iç elektrik piyasası modeli oluşturmak amacıyla kurulmuştur. İlk önce UCTE (Union for Coordination of Transmission of Electricity – Elektrik İletimi Koordinasyonu Birliği) olarak kurulan ENTSO-E, Avrupa çapında 35 ülkeden 42 elektrik iletim sistemi operatörünü temsil etmektedir. İletim ile ilgili Kuruluşumuz TEİAŞ ve ENTSO-E Kıta Avrupası Senkron Bölgesi (CESA) arasındaki enterkonneksiyon çalışmaları 2005 yılında fiili olarak başlatılmış, 2010 yılında Yunanistan ve Bulgaristan enterkonneksiyon hatları üzerinden deneme paralel işletme süreci başlamıştır. Türkiye Elektrik Sistemi 2010 yılından beri Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşleticileri Ağı ile senkron paralel olarak işletilmektedir.
Türkiye’nin; hâlihazırda Gürcistan, Suriye, Irak, İran, Yunanistan ve Bulgaristan arasında enterkoneksiyon hatları bulunmaktadır.
Türkiye; elektrik pazarının AB elektrik pazarına entegrasyonu ile ticaretinin geliştirilmesi amacıyla oluşturulan söz konusu Birliğe 2015 yılında üye olmuştur.
2016 yılında ise “Gözlemci Üyelik Anlaşması” imzalanarak TEİAŞ, ENTSO-E’nin ilk ve tek gözlemci üyesi olmuştur. Son olarak TEİAŞ ile 2022 yılı Aralık ayında yeni Gözlemci Üyelik Sözleşmesi imzalanmıştır.
2. TESAB (Türkiye Elektrik Sanayi Birliği)
2005 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulan TESAB, elektrik enerjisi sektöründe faaliyet gösteren Kamu ile özel sektör şirketlerini ve sektör uzmanlarını bir araya getirmektedir. Elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, satışı, ithalat ve ihracatı ile ilgili konular ve birlik üyeleri tarafından gündeme getirilen sorunlarda üyelerine yardımcı olmak amacıyla kurulan bir Birliktir. EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ, Eltemtek, Akkuyu Nükleer, Elder gibi önemli enerji sektör Kuruluşlarının yanı sıra bir çok elektrik dağıtım şirketi ile özel elektrik üretim şirketleri TESAB bünyesinde yer almaktadır.
TESAB; Hem EURELECTRIC hem de CIGRE gibi elektrik enerjisi sektörü Sivil Toplum Kuruluşu olan iki uluslararası Kuruluşta Türkiye’yi temsil etmektedir. TESAB yeniden yapılanma sürecine girerek, Yönetim Kuruluna bağlı olarak EURELECTRIC Türkiye Koordinasyon Komitesi ve CIGRE Türkiye Yürütme Komitesi olarak yapılanmıştır. 2020 yılından itibaren EURELECTRIC Türkiye altında çalışma grupları oluşturulmuştur. Bu gruplar aktif çalışmakta, gönüllülük esasına dayalı olarak Kamu ve özel sektörden katılan üyelerden oluşmaktadır.
EURELECTRIC (Avrupa Elektrik Sanayi Birliği – The Union of the Electricity Industry)
EURELECTRIC; Avrupa Birliği üye ülkelerin yanı sıra üye olmayan ülkeleri de bünyesinde toplayarak, bilgi ve deneyim paylaşımı sağlarken, elektrik enerjisi gelişmelerini yönlendiren ve politika oluşturan bir sektör Kuruluşudur. 32 Avrupa ülkesindeki elektrik endüstrisini temsil eden EURELECTRIC 1989 yılında resmi olarak kurulmuştur. Çalışma alanı; elektrik üretimi, piyasalar, dağıtım ağları ve müşteriler, tedarik şirketleri, şebeke işletmecileri gibi sektörü etkileyen tüm önemli konuları kapsamaktadır.
CIGRE (Büyük Elektrik Sistemleri Uluslararası Konseyi-International Council on Large Electric Systems)
Dünya genelinde, konusunda uzman kişileri bir araya getirerek bilgi paylaşımını sağlamak, güç sistemlerinin geliştirilmesine yönelik işbirliğini arttırmak amacıyla oluşturulan CIGRE; 1921 yılında kurulmuş olup, merkezi Paris’tedir.
Ülkemiz, uzun yıllardan beri üyesi olduğu CIGRE’de 40 üye sayısına ulaşılmadığı için Türkiye Ulusal Komitesi kurulamamıştır. Bu nedenle CIGRE’nin pek çok biriminde yer alma şansından mahrum kalınmıştır. Yeterli üye sayısına ulaşılması ve gerekli işlemlerin tamamlanmasının ardından 2014 yılında CIGRE Türkiye Ulusal Komitesi, TESAB çatısı altında oluşturulmuştur.
CIGRE’nin 4 bölgesel konseyinden biri olan ve 17 ülkenin üye olduğu Güneydoğu Avrupa Bölgesel Konseyi’nin (SEERC) 2020 yılında yapılan Yönetim Kurulu toplantısında alınan karara göre, SEERC 2021-2023 dönem başkanlığına CIGRE Türkiye Ulusal Komitesi seçilmiştir.
3. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi (DEK-TMK)
DEK-TMK; 1949 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuş olup, 1994 yılında yine Bakanlar Kurulu Kararı ile ‘Kamu Yararına Çalışan Dernek’ unvanını almıştır. Derneğin kuruluş amacı; enerjinin üretimi, çevrimi, iletimi, dağıtımı ve kullanımı konularında teknik, ekonomik, bilimsel ve sosyal nitelikli çalışmalar yapmak, çalışma sonuçlarını, görüş ve önerilerini kamuoyuna ve dernek üyelerine sunmaktır.
DEK-TMK; 1923 yılında Londra’da kurulan Dünya Enerji Konseyi’nde Türkiye’yi temsil etmektedir. Enerji alanında faaliyet gösteren Bakanlıklar, Kamu ve özel sektör kuruluşları, üniversiteler, dernekler ve bilimsel ve teknik araştırma yapan Kamu ve özel kuruluşların Derneğe üye olmaları teşvik edilir. Enerji ile ilgili her konuda çalışma yapılmasını sağlamak üzere kimi zaman çalışma gruplarının kurulması, enerji organizasyonlarının yapılması, teknik toplantıların düzenlemesi konularında en önde gelen ulusal kuruluşlardandır. Sık sık ve düzenli olarak enerji ile ilgili bülten, broşür ve elektronik haber bültenleri yayınlamaktadır. Kendine ait bir yönetim kurulu tarafından yönetilmekte olup, üç senede bir yönetim seçimi yapılmaktadır.
- Diğer Kuruluşlar
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Enerji Düzenleyicileri Bölgesel Birliği (ERRA) ve Akdeniz Elektrik ve Gaz Düzenleyicileri Birliği (MEDREG)’in üyesi, Enerji Topluluğu Düzenleme Kurulu (ECRB)’nin de gözlemci üyesidir.
TEİAŞ, MED-TSO (Akdeniz İletim Sistemi İşleticileri Birliği), 19 Akdeniz ülkesinin yüksek gerilim iletim sistemi işletimi için oluşturduğu Akdeniz İletim Sistemi İşleticileri Birliği’nin üyesidir.
Kaynaklar
