Çiğdem Besen MIT’de fizik, siyaset ve ekonomi okudu, ardından uzun yıllar konfeksiyon ihracatçılığı yaptı şimdi de güneş enerjisi teknolojileri sektörünün en önemli oyuncularından biri oldu. Adıyaman’daki tesislerinde kendi Ar-Ge çalışmaları sonucunda geliştirdikleri güneş panellerini üreten GTC’yi kuran Çiğdem Besen, bu ay Niğde’deki yeni fabrikalarını devreye alacaklarını söylüyor. Besen, yenilenebilir enerjinin kritik bir önem taşıdığı Türkiye’nin güneş teknolojilerine öncelik vermesi gerektiğini ve bu alanda çalışmalar yapan şirketlerin desteklenmesini istiyor…
Çok farklı alanlarda eğitim alan Çiğdem Besen, sonunda Adıyaman’da kurduğu güneş paneli fabrikasıyla ‘sevdiği işi’ yapmaya başlamış. Adıyaman’daki konfeksiyon tesislerine ek olarak kendi teknolojileriyle geliştirdikleri panelleri üreten GTC, Türkiye’deki birçok santralin tedarikçisi… Ancak şirketin hedefleri oldukça büyük. GTC Yönetim Kurulu Başkanı Çiğdem Besen, orta vadede dünya çapında faaliyet gösteren bir teknoloji şirketi olacaklarını vurguluyor. Besen ile hem GTC’yi hem de Türkiye’deki güneş enerjisi yatırımlarını konuştuk…
Çiğdem Hanım, ilginç bir kariyer öykünüz var. Öncelikle sizi tanımak isteriz. Güneş enerjisi sektörüne giriş öykünüzü, neden bu sektörü seçtiğinizi anlatabilir misiniz?
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) Nükleer Mühendislik ve Siyasal Bilimler alanlarında çift anadal yaparak lisans eğitimi aldım. Ardından MIT’de Plazma Fiziği alanında yüksek lisans eğitimini tamamladım. Sonra Cambridge Üniversitesi’nde Kalkınan Ülke Ekonomileri yüksek lisansı alarak ekonomi doktora programında 2 yıl katıldım ancak tezimi tamamlayamadan bazı nedenlerle yurda dönmek ve konfeksiyon alanında çalışmak zorunda kaldım. 1993 yılında başlayarak 2017 yılına kadar kesintisiz bir şekilde Amerika Birleşik Devletleri’nde yerleşik olan Kmart ve Walmart mağaza zincirlerine ihracat yaptık. Türkiye’nin batısındaki fiyat artışları nedeniyle ihracatımızı 1997 yılından itibaren Adıyaman merkezli olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden yönetmeye başladık. Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarında sahip olduğu potansiyeli kullanmaya yönelik adımlar atmasıyla birlikte kendi uzmanlık alanım olan fizikle ilgili güneş teknolojileri alanına yatırım imkanını doğdu. Böylece 2013 yılında Adıyaman’da güneş teknolojileri için bir fabrika açtık.
Bir kadın olarak enerji sektöründe herhangi bir engel ya da zorlukla karşılaştınız mı?
Öncelikle sevdiğim bir işi yapma fırsatına sahip olduğum için mutluyum. Ancak her açıdan büyük bir savaş verdim. Kadınların Türkiye’de üst pozisyonlara gelebilmesi için aynı yetkinlikte bir erkekten en az 10 kat daha fazla çalışması daha fazla emek ve zaman harcaması, savaşması gerekiyor. Kadın yöneticilerin, karar vericilerin ve çalışanların sayısının ve görünürlüğünün arttırılması hem enerji sektörü özelinde hem de genel anlamda Türkiye için çok önemli olduğu kanaatindeyim. Algı değişikliği gerekiyor ve bu çok zaman ve emek alıyor.
GTC’nin üretim kapasitesi, ürünlerinizin rakiplerinden farkları nelerdir?
GTC’yi bir teknoloji şirketi olarak güneş endüstrisi alanında konumlandırıyoruz. Şu an toplam 96 kişiyi istihdam ediyoruz. Bunun 54’ünü Ar-Ge mühendislerimiz oluşturuyor. Niğde’de yatırımını yaptığımız hücre fabrikamız yakın zamanda faaliyetlerine başlayacak. Tesisin yıllık üretim kapasitesi 100 MW olacak ve 95 kişiyi istihdam edeceğiz. 30 kişi şu anki Ar-Ge ekibimizden katılacak ve 65 yeni mühendisi işe alacağız. Güneş paneli endüstrisinde faaliyet göstermeye başladıktan sonraki ilk üç yıl, 2013-2016 yılları arasında, sadece Ar-Ge çalışmalarına odaklandık ve üreteceğimiz panelleri kendimiz tasarladık. Bu ürünlerin testlerini yaptırarak sertifikalandırdık. Şu an için yerlilik oranımız Türkiye’de üretilen yardımcı malzemelerle en fazla yüzde 25 olabiliyor.
Sektörde anahtar teslim üretim hattı satın almayıp kendi teknolojimizle üretim yapıyoruz. Başlangıçta, 25 yeni mezun genç mühendis ekibimiz ve az kapasiteli flexible üretim geliştirme makineleri ile uzun Ar-Ge çalışmaları sonucu geliştirdiğimiz kendi tasarımımız olan daha uzun ömürlü, yüksek güvenlikli, düşük sıcaklık katsayılı, yüksek kaliteli, çift yüzlü güneş hücreleriyle, çift taraflı cam/cam güneş panellerinin üretimini yapıyoruz.
Röportajın devamına buradan ulaşabilirsiniz.
